Sağlık
Adet Olduktan Sonra Boy Ne Kadar Uzar?
İçindekiler
Adet Olduktan Sonra Boy Uzar mı?
Adet olduktan sonra boy uzar mı, adet olduktan sonra boy ne kadar uzar? Erken adet olmak boy uzamasını engeller mi? Adet olmadan önce genç kızların boyları birdenbire çok hızlı uzar. Kemikler enine ve boyuna genişleyerek büyüme göstermektedir. Adet olmadan hemen önceki bu hızlı gelişim gösterilen dönem adet olmadan önceki son bir kaç ay yada son bir yıllık dönem arasıdır. Vücut kitlesi de artan genç kızların boyları bu dönemde 20 ile 30 santim bile uzayabilir. Bu döneme ”büyüme zirvesi” yada ”büyüme patlaması” adı verilmektedir.
Ergenlik dönemi bir genç kızın çocukluktan çıkıp yetişkinliğe adım attığı dönemdir. Vücudundaki değişimlerden biri de boy uzamasıdır. Bu dönemdeki değişimlerin en önemlisi de zihin yapısının değişerek çocukluktan çıkması ve bir kadına dönüşmesidir. Tıp dilinde regl denen adet olmakta bu dönemdeki en önemli değişimdir. Artık genç kız yavaş yavaş kadınlığa adım atmaktadır. Bu nedenle kadınlık hormonu yani ostrojen ve progesteron hormonu da salgılanmaktadır. Hormonun salgılayabilmesi için vücut yağına ihtiyaç olduğundan kilo artışı da bu dönemde daha hızlı olur. Genç kızın kalça ve göğüs bölgelerinde de değişim olur. Kemik yapısı da değişim göstermektedir. Bu değişimler adet görme ile eş zamanlı yavaş yavaş gelişir. Ülkemizde bir genç kız 10 ile 13 yaşları arası adet olur. Daha erken yada daha geç olan kişiler de vardır. Bu gibi erken yaşta yada geç yaşlarda adet olan kişilerin mutlaka neden erken adet olduğu yada geç olduğu araştırılmalıdır. Adet olduktan sonra da vücudun gelişimi devam eder. Fakat eskisi gibi hızla değil daha yavaş gelişme göstermektedir. Adet olduktan sonrada boy uzaması da daha yavaş olmasına rağmen devam eder.
Adet Olduktan Sonra Boy Ne Kadar Uzar?
Adet olmadan önceki dönem bir genç kızın en hızlı büyüdüğü ve uzadığı dönemdir. Bu döneme büyüme zirvesi denmektedir. Adet olduktan sonra bu büyüme durmaktadır. Kemik aralığı yavaş yavaş kapanmakta ve büyüme artık çok yavaş gerçekleşmektedir. Bir genç kız 18 yaşına kadar büyüme gösterse de uzama eskisi gibi hızlı olmamaktadır. Adet olduktan sonra uzamanın 5 ile 10 santim arasında olması normal sayılmaktadır. Bazı genç kızlarda daha az gözlenirken spor yapan genç kızlarda ise bu uzama çok daha fazla olabilir. Boy uzaması genetik olarak olduğu için anne ve babanın boyu ile de orantılıdır. Genç kızlarda uzama annenin ve babanın boy toplamından 13 eksiltilir ve ikiye bölünür. Bu işin matematik kısmıdır ama kişinin normal standartlarda kaç santim olacağını vermektedir. Fakat bu matematik her kezde aynı sonucu vermemektedir. Spor gibi bazı faktörler kişilerin boyunun çok daha fazla uzamasına neden olur.
Erkeklerde de anne ve babanın boy toplamına 13 eklenir ve ikiye bölündüğünde erkek çocuğun boy oranı normal şartlarda tespih edilir. Bu matematik de gene kişilere göre değişim göstermektedir. Bilimsel acıdan yaklaşık boy değerlerini bulmaya yarayan bu matematik normal standartları verebilir. Genetik yapı boy uzunluğunu belirleyen en önemli fonksiyondur.
Ergenlik dönemi bir kişinin kemik ve kas yapısının belirlendiği en önemli dönemdir. Bu dönem bittiğinde kişinin en sağlıklı kemik yapısına sahip olduğu dönem sayılmaktadır. Kemik yapısı 18 ile 20 yaşlarına kadar gelişim gösterdiğinden bir genç kız 18 ile 20 yaşına kadar boy atabilir. Bu eskisi kadar hızlı bir uzama olmayacağı için yavaş ve çok fark edilmeyecektir. Bazen bu süre 20-21 yaşlarına kadar çıkabilir. Hatta sporcularda uzama 24 yaşını bile bulabilir.
Adetten Sonra Boy Uzatma Yolları?
Kemiklerin metafiz ve epifiz arasında büyüme plağı adı verilen bir bölüm vardır. Büyüme plağı kişinin uzamasını sağlayan açıklıktır. Bu açıklık genelde 18 ile 21 yaşları arasına kadar yavaş yavaş kapanır. Kişiler bu yaşa kadar uzar ve büyüme plağı kapandığında büyüme durur. Bu plak kapandıktan sonra uzama ancak cerrahi müdahale ile mümkün olur.
Büyüme plağı kondrosit adı verilen bir hücrenin çoğalması ile kemik oluşturmaktadır. Büyüme yani uzama ergenlikle birlikte hormonsal değişimlerle birlikte büyüme plağının kapanmasına neden olur. Adet olmak da kız çocuklarında hormonsal değişimin başlangıcıdır.
Adet olduktan sonra boy uzaması için ne yapılmalı, kalan bir kaç yıl nasıl çok iyi değerlendirilir? 18 ile 21 yaşına kadar olan döneme gelene kadar kalan bir kaç yıl eğer iyi değerlendirilir ise boy uzaması çok daha fazla olur. Normalde 5 ile 10 santim uzama olur. Eğer bu dönem çok iyi değerlendirilir ise boy uzaması 20 santimetreye hatta daha fazla olabilir. Bazı kişilerde bunun 20 ile 30 santim arasında olduğu görülmektedir. Tabi ki genetik faktörler bu uzama da çok etkilidir. Büyüme plağındaki kalan aralık da boy uzamasını etkileyen faktörlerdendir.
Adet Olduktan Sonra Boy Uzaması İçin Ne Yapılmalı
Genetik, Etnik Köken,
Genetik olarak boy ne kadar uzar ve etnik kökenler boy uzunluğunda etkilidir. Bir kişinin ailesinde hep kısa boylu kişiler varsa yada anne babası kısa ise istenildiği kadar uğraşılsın boy çok fazla uzamaz. Fakat yapılan egzersiz ve beslenmeye dikkat ile adetten sonra olması gereken normal boydan daha uzun bir boya sahip olunabilir. Bu da büyüme plağı kapanana kadar olan süreyi ne kadar iyi değerlendirdiğine bağlıdır.
Doğum Haftası ve Ağırlığı
Boyun uzaması bir bebeğin doğduğunda ki ağırlığı ve anne karnında kaldığı hafta ile de orantılıdır. Anne karnında kalması gereken haftadan daha önce doğan bir bebek yada çok zayıf doğan bir bebeğin boy uzunluğu ile anne karnında kalması gereken kadar kalan ve kilolu doğan bir bebekle aynı orantıda olmayabilir. Bu faktörlerde boyun uzamasını etkileyen kişinin gelişimini etkileyen faktörlerdendir.
Kalsiyum
Adet olduktan sonra boyunun uzamasını isteyen bir genç kız bol kalsiyum almalıdır. Büyüme plağını etkileyen kemiklerin uzamasını etkileyen en önemli şey kalsiyumdur. Bu dönemde alınan kalsiyum çok önemlidir. Adet olduktan sonra en az günde bir bardak süt içilmeli , bir kase yoğurt yenmeli aynı zamanda da süt ürünleri peynir, ayran, kefir mutlaka gün içinde tüketilmelidir. Keçi boynuzu bol kalsiyum barındırdığından mutlaka tüketilmelidir. Kalsiyum içeren gıdalar tüketilmelidir.
Beslenme
Hazır gıdalardan uzak kalınarak bol sebze içerikli beslenmelidir. Brokoli, taze fasulye, ıspanak, pırasa gibi sebzeler bol miktarda vitamin içermektedir. Çinko barındıran balık bol yenmelidir. Bol meyve tüketmeli özellikle her gün bir bardak bitki çayı içilmelidir. Yeşil çay ve ada çayının boy uzamasında etkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle beslenmeye çok dikkat edilmelidir. Bütün vitaminlerden alınmaya gayret edilmeli özellikle C ve B grubu vitaminlerin bulunduğu sebze ve meyveler bol yenmelidir.
Spor Yapmak
Spor yapmak vücudun çok güzel şekillenmesini sağlarken kemiklerinde uzamasını sağlayan en etkili yollardan biridir. Özellikle basketbol ve voleybol yani hoplamak, zıplamak, sıçrayarak yapılan sporlar bir kişinin uzamasını sağlayan en etkili sporlardandır. Adet olduktan sonra mutlaka bu tür sporlara başlanmalı ve en az 18-20 yaşlarına gelene kadar devam edilmelidir.
Yüzme boyun uzamasını sağlayan en etkili sporlar arasındadır. Adet olan bir genç kız mutlaka yüzmeli ve bunu devamlı yapmalıdır. Yapılan sporlarda devamlılık şarttır.
Plates esneme hareketleri ile yapılan bir spor dalıdır. Esneme hareketleri ile yapılan bu spor kişilerin boylarının uzamasına da çok yardımcıdır. Mutlaka adet olmuş bir genç kız platese en az 18 yaşına gelene kadar devam etmelidir. Bu tür sporlara bu dönemde devam edilir ise boy olması gereken uzunluktan çok daha fazla olacaktır.
Koşmak bacakların esnekliğini arttırmaktadır. Her gün mutlaka bir saat kadar koşarak tüm vücudun ve bacakların esnekliğinin artırılmasına özen gösterilmelidir. Barfiks çekmek tüm vücudun özellikle üst bölgenin uzamasına çok yardımcı olmaktadır. Adet olmadan önce çok yoğun yapılan sporlar bazen adet olma yaşını geciktirebilmektedir. Bu nedenle küçük yaşlardan beri spor yapan kişilerin boyları çok daha uzundur. Adet olduktan sonrada mutlaka spor yapılması ve özellikle bunu 18-21 yaşlarına kadar düzenli yapmak boyun uzamasına çok yardımcı olur.
Spor yapmanın diğer avantajı ise dışarı çıkarak güneş almanız ve D vitamininin vücudunuzda aktif hale gelmesidir. Açık havada yapılan sporlar bu nedenle çok önemlidir. D vitamini boy uzamasında çok önemli vitaminlerdendir ve ancak cildin en az 20 dakika güneş görmesi ile aktif hale gelmektedir. D vitamini kemiklerin güçlenmesinde çok önemlidir. D vitamini eksikliği olan kişilerde kemik kırılmaları, kemik eğrilikleri ve boy kısalığı çok daha fazla görülür. Mutlaka doktora giderek vitaminlerinize baktırmanız gereklidir. D vitamini eksikliği yada diğer vitaminlerde eksiklik var ise mutlaka takviye alınması adet olduktan sonra boy uzaması için önemlidir.
Uyku Boy Uzatır mı?
Düzenli uyumak evet boy uzamasında çok etkilidir. Uyku vücudumuzun dinlendiği, kendini yenilediği zaman dilimidir. Uyurken vücutta yaşanan olaylarla uyanıkken yaşananlar birbirinden farklıdır. Büyüme hormonu adı verilen hormon sadece gece uykuda salgılanmaktadır. Bu nedenle gece uykusu boy uzamasında çok etkilidir. Büyüme hormonu beyinden salgılanarak kemiklerin büyümesini sağlamaktadır. Düzensiz uyuyan kişilerde ise bu hormon istenildiği kadar yani yeterli salgılanmamaktadır. Gece uyanık kalan gündüz uyuyan gençlerde de aynı şey söz konusudur. Hormon yeterli salgılanmadığı için boy uzaması da bundan etkilenecektir.
Adet sonrası boy uzamasını isteyen genç kızlar özellikle uyku düzenine çok dikkat etmelidir. Gece uykusu çok önemlidir. Her gün aynı saatte yatıp sabah aynı saatte kalkmalıdır. Vücudun biyolojik saatini etkilememeli ve düzenli olmasına çok özen göstermelidirler. Bu hormonun düzenli salgılanması kemiklerin gelişmesinde çok önemlidir. Bir kaç santim bile olsa kemiklerin fazladan uzaması ileri ki yaşlarda sizin için çok önemli olacağından bu önerilere dikkat etmek gereklidir.
Erken Adet Olmak Boy Uzamasını Engeller mi?
Erken adet olmak tamamen genetik faktörlerle alakalı bir durumdur. Bir genç kızın adet olma yaşı annesine ve ailesindeki kadınların adet olma yaşlarına yakındır. Kimi genç kızlar çok erken adet görürken kimi genç kızlar ise çok daha geç adet görürler. Adet olmadan önce büyüme evresi çok daha hızlı olduğu için adet olma ile birlikte bu hız yavaşlamaktadır. Geç adet olan genç kızların boyunun çok daha uzun olacağı düşünülür. Bu aslında kemik yapınıza ve genetiğimizle alakalıdır. Bunun için kesin bir sonuç olmamakla beraber adet olan bir genç kızın kadınlık hormonları devreye girdiği için vücudunun şekillenmesi ise çok daha hızlı olacaktır. Adet olan bir genç kızın kalça ve göğüs büyümesi adet olmayan yaşıtına göre çok daha hızlı gelişir.
Her vücudun büyüme ve gelişme hızı birbiri ile aynı değildir. Bunun için adet yaşınızdan çok genetiğiniz çok daha etkili olmaktadır. Erken adet olmak boy uzamasını engeller denemez. Ama adet sonrası bir genç kız ancak 5 ile 10 santim kadar daha uzar. Daha fazla uzayabilme için düzenli spor, düzenli gece uykusu ve çok iyi bir beslenme programı yapılması gereklidir. En az bu programa büyüme yaşı yani 18 ile 21 yaşlarına kadar devam edilmelidir.
Adet olmak vücudun hormon dengesinin, çalışma düzeninin ve biyolojik saatinin baştan aşağıya değişmesi demektir. İlk başlar vücut bu değişime kolay bir şekilde adapte olmakta zorluk yaşar. Kadınlık hormonun üretiminde bu nedenle başlarda düzensizlikler çok yaşanır. Bundan dolayıda ilk başlarda olan adet kanamaları düzenli değildir. Vücudun bu düzene alışması bir kaç yılı bulabilir. Bu düzensizlik ise boy uzamasını etkilemez.
Adetten Sonra Boyun Ne Kadar Uzayacağı Nasıl Anlaşılır?
Genç kızlarda ve çocuklarda boyun uzamasını büyüme plakları adını verdiğimiz uzama plakları yapmaktadır. Bu plakların arası kapandığında yada açık olmasına rağmen bu plaklara beyinden yeterli sinyal gelmediğinde büyüme yani uzama durmaktadır. Epifiz plağı adı verilen bu plaklarda çoğalan hücreler artar ve kemiğin uzamasını sağlar. Plağın kapanması artık kemiğin uzama yapmayacağını gösterir. Plağın kapanıp kapanmadığını anlamanın tek yolu ise x-ray adı verilen bir görüntüleme yöntemi ile mümkün olur. Bu yöntem ile kemiklerin grafisi yani röntgeni çekilmektedir. Görüntülenen kemik yapısı doktorunuza plağın kapanıp kapanmadığı konusunda bilgi vermektedir. Bu yaştan sonra uzama olup olmayacağı, görüntülenen grafi sonrası belli olur. Radius plağı kapandı ise boy uzaması çok zor gerçekleşmektedir. Adet olduktan sonra bazı gençlerde bu plak çok daha erken kapanmaktadır. Boyunun uzaması da bu nedenle adet döneminden sonra çok daha zor gerçekleşir. Bazı genç kızlarda ise bu plak kapanmamasına rağmen sinyal almadığı için buradaki hücreler çoğalma göstermediği için kemikler uzama yapmazlar. Mutlaka tüm nedenlerin araştırılması için adet dönemi sonrası mutlaka bir uzmanla görüşülmelidir. Uzman doktorunuz gerekli röntgen sonrasında net bilgiyi çok daha ayrıntılı vermektedir. Her genç kızın yapısı birbiri ile farklılık gösterdiği için net bilgi ancak kişinin çekilen grafisi sonrasında anlaşılır.
Piyasada satılan boy uzatma amaçlı ilaçların hiç bir faydası yoktur. Sağlık için sakıncalı olabilen bu ilaçlar boy uzamasını sağlamamaktadır. Boy eğer normal değerlerden kısa ise mutlaka bir hastalık neticesinde olabilir. Bunu ancak uzman bir doktor anlayabilir. Normal değerlerden kısa olan kişilere doktor kontrolünde hormon yani ilaç takviyesi başlanabilir.
Adet olduktan sonra boyun uzamasını istiyorsanız mutlaka spor yapmalı, beslenmenize dikkat etmelisiniz. Uyku düzeni ise en önemli faktörlerden biridir. Mutlaka günde 8 saat gece uykusu almalısınız. Her akşam ayı saatte yatmalı sabah aynı saatte kalkmaya özen gösterilmelidir. Yaşam tarzının sağlıklı bir hale getirilmesi çok önemlidir. Yapılan spor en az 18 yaşına kadar devam etmelidir. Günde mutlaka 40 -45 dakika spor yapılmalıdır. Ergen sağlığı uzmanı tarafından mutlaka kan tahlilleriniz yapılmalı, gelişiminiz kontrol altında tutulmalıdır. En az gün içerisinde 20 dakika güneş ışığı almalı ve D vitamini eksikliği olmamasına dikkat etmelisiniz. Adet olduktan sonra en az 18 ile 21 yaşlarına kadar hayat tarzını bu şekilde değiştiren bir kişinin boy uzaması normal değerlerden çok daha fazla olacaktır. Bu dönemlerde kendinize ne kadar iyi bakarsanız kemik aralığınız tam olarak kapanmadan boyunuzun uzaması da o kadar fazla olur.
